Το “όχι” των Ιταλών ψηφοφόρων στην αναθεώρηση του Συντάγματος φέρνει τη γείτονα χώρα ενώπιον πολιτικών ανατροπών. Ήδη αμέσως μετά τη γνωστοποίηση του αποτελέσματος της κάλπης τα μεσάνυχτα, ο Ματέο Ρέντσι ανακοίνωσε πως εγκαταλείπει την εξουσία, τηρώντας τη δέσμευση, που ο ίδιος είχε δώσει, σε περίπτωση που τελικά χάσει το δημοψήφισμα.
Την επομένη της “μαύρης Κυριακής”, όπως τη χαρακτηρίζουν τα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου με το “βλέμμα” κυρίως στην Άγγελα Μέρκελ, τα σενάρια και οι εξελίξεις θέλουν τον… τεχνοκράτη, Πιερ Κάρλο Παντοάν να αναλαμβάνει τα ηνία της Ιταλίας. Ο ίδιος δε δεν θα παραστεί στο σημερινό, πολύ κρίσιμο Eurogroup στις Βρυξέλλες, γεγονός που σχεδόν επιβεβαιώνει την έντονη φημολογία.
Ο Παντοάν θεωρείται από την πλειονότητα των αναλυτών, ως υπέρμαχος της χαλάρωσης της δημοσιονομικής λιτότητας, υπέρ της χαλάρωσης των σκληρών δημοσιονομικών όρων που θέλει το Βερολίνο και θιασώτης της ενίσχυσης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας μέσω δημόσιων επενδύσεων.
Ο 66χρονος τεχνοκράτης έχει διατελέσει σύμβουλος στις κυβερνήσεις Ντ’ Αλέμα και Αμάτο, ενώ υπήρξε μέλος του ευρωπαϊκού βραχίονα του ΔΝΤ.
Ακόμα, διετέλεσε νο. 2 του ΟΟΣΑ από το 2007 και επικεφαλής οικονομολόγος του Οργανισμού από το 2009 μέχρι το 2014, όταν και επελέγη από τον Ρέντσι για το υπουργείο Οικονονικών.
Από την πλευρά τους οι Ευρωπαίοι αρχηγοί είναι “μουδιασμένοι”, την ώρα που η πολιτική αβεβαιότητα απλώνεται σαν “τραχανάς” στην ευρωπεριφέρεια. «Πικρό» χαρακτήρισε το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, προειδοποιώντας πως ένα πολιτικό αδιέξοδο θα ωφελούσε τα λαϊκιστικά κόμματα.
«Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι πικρό για τον Ματέο Ρέντσι και πικρό για την Ιταλία», ανέφερε χαρακτηριστικά σε ανακοίνωσή του.
«Ασχέτως του πώς θα εξελιχθεί η εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Ιταλία, ελπίζω πως θα συνεχιστεί ο επιδιωκόμενος δρόμος του εκσυγχρονισμού. Μόνο οι λαϊκιστές ωφελούνται από τη στασιμότητα», πρόσθεσε.
«Η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη οικονομική ζωντάνια. Αυτό είναι προς το συμφέρον και της Γερμανίας», σχολίασε.
Πάντως, το σημερινό συμβούλιο των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης γίνεται στη “σκιά” της πολιτικής αστάθειας, που προκαλεί σε ολόκληρη την Ευρώπη η έκβαση του ιταλικού δημοψηφίσματος. Αν και ψηλά στην ατζέντα βρίσκεται το ελληνικό ζήτημα και όλες οι τελευταίες εξελίξεις γύρω από αυτό, η Ιταλία αναμένεται όχι μόνο να βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων, αλλά ενδεχομένως να καθορίσει και τη στάση των εταίρων προς την Αθήνα.
Σημειώνεται ότι το απόγευμα ο Ρέντσι αναμένεται να γίνει δεκτός από τον πρόεδρο της ιταλικής δημοκρατίας, Σέρτζιο Ματαρέλα, προκειμένου να καταθέσει και επισήμως την παραίτησή του.
“Τούμπα” από τα δημογραφικά στοιχεία της ψήφου
Μια πρώτη ματιά στις ψήφους των Ιταλών δείχνει την έκταση της ήττας του Ρέντσι.
Στις ηλικές 18 – 34 ετών το 81% ψήφισε “όχι”, ενώ ακόμα και στην παραγωγική ομάδα των 35- 54 ετών το 67% ψήφισε κατά των προτάσεων του Ρέντσι. Σημειώνεται πως αυτό το δημογραφικό group ήταν η μεγαλύτερη ελπίδα του Ρέντσι.
Η μοναδική ηλικιακή ομάδα στην οποία επικράτησε το “ναι” ήταν σε αυτή των άνω των 55 ετών.
Σημειώνεται πως από το 66% της τελικής καταμέτρησης το “όχι” συγκεντρώνει 60% και το “ναι” 39,9%.
Τί θα γίνει τώρα με την Monte di Paschi;
Αυτό, που έχει πολύ μεγάλη σημασία για την ίδια την Ιταλία, αλλά και για το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης, είναι η τύχη της Monte Di Paschi, η ΑΜΚ της οποίας βρίσκεται στον “αέρα”, ενώ το αίτημά διάσωσής της να έχει σταλεί ήδη από την περασμένη εβδομάδα στην Κομισιόν.
Για σήμερα μάλιστα, Δευτέρα οι επενδυτικές τράπεζες που συμμετέχουν σε κοινοπραξία για τη διάσωση της Monte dei Paschi di Siena, προγραμματίζουν συνάντηση, με θέμα την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 5 δισ. ευρώ της ιταλικής τράπεζας, προκειμένου να αξιολογήσουν τις επιλογές τους, μετά από την ήττα του Ματέο Ρέντσι στο δημοψήφισμα.
Η συνάντηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί γύρω στις 13.00 (ώρα Ελλάδος), σύμφωνα με τη συγκεκριμένη πηγή.
Σημειωτέον πως το σχέδιο διάσωσης του ιταλικού τραπεζικού ιδρύματος τίθεται εν αμφιβόλω, στον “απόηχο” του ιταλικού “όχι” στη συνταγματική μεταρρύθμιση και στην επικείμενη παραίτηση του Ρέντσι, καθώς η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης “βυθίζεται” σε πολιτική αβεβαιότητα.
Σε ελεύθερη πτώση οι τράπεζες, ψύχραιμες οι ευρωαγορές
Στο μεταξύ, σε ελεύθερη πτώση βρίσκονται οι τραπεζικές μετοχές στο Μιλάνο, στο απόηχο του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών “καταρρέουν” κατά 3,9%, ενώ την ίδια ώρα με πτώση της τάξεως του 2,8% “άνοιξε” την πρώτη συνεδρίαση της εβδομάδας και ο ευρωπαϊκός τραπεζικός δείκτης.
Πιο αναλυτικά, η μετοχή της Intesa υποχώρησε κατά 5%, ενώ άλλες τράπεζες κατέγραψαν πτώση μεταξύ 4% και 6%, με τον ιταλικό δείκτη των μετοχών blue chip να σημειώνει απώλειες 0,7%. “Χασούρα” 5% κατέγραψαν οι μετοχές της UniCredit και της Monte dei Paschi, η διαπραγμάτευση των οποίων ξεκίνησε με μικρή καθυστέρηση.
Σε γενικές γραμμές, πέρα των τραπεζών, το Μιλάνο υποδέχεται την απόφαση του ιταλικού λαού, με απώλειες άνω του 2%, ενώ στην Ευρώπη επικρατεί ελεγχόμενη πτώση. Ειδικότερα, στο Λονδίνο ο FTSE πέφτει 0,37% στις 6.708 μονάδες. Στη Φρανκφούρτη ο DAX ανεβαίνει 0,34% στις 10.549 μονάδες. Στο Παρίσι ο CAC υποχωρεί 0,24% στις 16.761 μονάδες. Στη Μαδρίτη ο IBEX πέφτει 0,72% στις 8.544 μονάδες. Ο πανευρωπαϊκός Stoxx 600 κερδίζει 0,26% στις 340 μονάδες.
Στο μεταξύ, ανακάμπτει ελαφρώς αυτή την ώρα από το χαμηλό 20 μηνών το ευρώ, επίπεδο, στο οποίο υποχώρησε αμέσως μετά τη γνωστοποίηση των ασφαλών αποτελεσμάτων από την καταμέτρηση των ψήφων.