Του Αλέξη Ρωμανού
Όσο και αν σας φαίνεται περίεργο, η απόφαση της 62χρονης Γερμανίδας καγκελαρίου να διεκδικήσει και πάλι την επανεκλογή της για ακόμη μία τετραετή θητεία, προκαλεί κάποιου είδους ανακούφιση στην Αθήνα.
Αυτό, διότι εάν η Άγγελα Μέρκελ έφευγε από το παιχνίδι, τότε ο πιθανός της διάδοχος θα ήταν ο σκληρός Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπέρμαχος της λιτότητας, ακλόνητος ως προς τις θέσεις του σχετικά με το ελληνικό ζήτημα.
Βέβαια, μια καγκελαρία Σόιμπλε θα ήταν μία από τις μεγαλύτερες πηγές ανησυχίας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Έτσι υποστηρίζει, άλλωστε, και η Deutsche Bank. Σύμφωνα με τον κολοσσιαίο οίκο, αν η σιδηρά κυρία Μέρκελ αποφάσιζε να μην συμμετάσχει στην κούρσα διεκδίκησης της καγκελαρίας το 2017, τότε αυτό θα έχει αρνητικές συνέπειες ακόμα και για τη Βρετανία.
Όπως τονίζουν οι αναλυτές της Deutsche Bank, η καγκελάριος υπήρξε «άγκυρα» ευρωπαϊκής σταθερότητας, ενώ ο όποιος διάδοχός της είτε θα έχει ισχυρότερη στάση «γερακιού» είτε δεν θα μπορεί να συνεχίσει την ρεαλιστική πολιτική της.
Ο Σόιμπλε από την άλλη πιθανότατα θα τηρούσε πιο σκληρή στάση απέναντι στην Ελλάδα, αποκλείοντας περαιτέρω ελάφρυνση χρέους και πιθανόν ασκώντας πιέσεις, προκειμένου η ΕΚΤ να μην αγοράσει ελληνικά ομόλογα.
Η Μέρκελ ήθελε την Ελλάδα στην Ε.Ε, ο Σόιμπλε όχι
Εάν γυρίσουμε πίσω στο 2012, όπως έγραφε τότε το έγκυρο Spiegel, όταν ο Σόιμπλε πίεζε και την ελληνική κυβέρνηση για φύγει από το ευρώ, η κυρία Μέρκελ αποφάσισε μέσα σε μία νύχτα ότι ήθελε τη χώρα μας στην Ευρωζώνη, προσχωρώντας στην θέση του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η πρωτόγνωρη αποφασιστικότητα της Γερμανίδας καγκελαρίου για να σωθεί η Ελλάδα ήταν μια αξιοσημείωτη στροφή για την ίδια. Μέχρι τότε, η Μέρκελ ήταν έτοιμη να αφήσει τη χώρα να «πέσει». Αλλά στο μεταξύ, το ρίσκο ενός Grexit έχει καταστεί πάρα πολύ μεγάλο.
Η Μέρκελ φοβόταν ότι μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να προκαλέσει ένα ντόμινο εξελίξεων, παρόμοιο με εκείνο της χρεοκοπίας της Lehman το 2008. Η κατάρρευση της νεοϋορκέζικης τράπεζας οδήγησε τότε στο χείλος του γκρεμού ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία. Μόνο στη Γερμανία η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 5% και εκατοντάδες χιλιάδες άτομα έχασαν επιπλέον τη δουλειά τους.
Αλλά και το πολιτικό κόστος θα ήταν για τη σιδηρά κυρία πάρα πολύ μεγάλο! Αν η Ελλάδα έβγαινε από το ευρώ, πιθανόν τελικά να αναγκαζόταν κανείς να σταθεροποιήσει προβληματικά κράτη σαν την Ιταλία ή την Ισπανία με μια κοινή ένωση χρέους, φοβούνται οι σύμβουλοί της. Θα δημιουργούνται τότε μια παράδοξη κατάσταση: Η Γερμανία θα επεδείκνυε αυστηρότητα έναντι της Ελλάδας, στη συνέχεια όμως πιθανόν να έπρεπε να αποδεχτεί τα μισητά ευρωομόλογα.
Προσεκτικοί παρατηρητές διαπίστωσαν ήδη την διαφορετική συμπεριφορά της Μέρκελ όταν ανακάλυψε ξαφνικά τη μεγάλη συμπάθειά της για τους ταλαιπωρημένους ανθρώπους στην Ελλάδα. Ξέρει “τι τραβάνε πολλοί στην Ελλάδα”, δήλωσε συμπάσχοντας η καγκελάριος και πρόσθεσε: “Ματώνει η καρδιά σου”.nΜέχρι τότε η ίδια και ο υπουργός οικονομικών της θεωρούνταν οπαδοί της “θεωρίας της αλυσίδας”, σύμφωνα με την οποία η ΟΝΕ αποτελεί μια αλυσίδα, στην οποία κάθε χώρα είναι ένας κρίκος. Η Ελλάδα είναι ο πιο αδύναμος κρίκος, οπότε, αν φύγει, η αλυσίδα θα ενισχυθεί στο σύνολό της. Αλλά από το καλοκαίρι, στο περιβάλλον της 62χρονης Γερμανίδας καγκελαρίου έχουν αυξηθεί οι οπαδοί της «θεωρίας του ντόμινο», σύμφωνα με την οποία η ΟΝΕ δεν θα ενισχυθεί μετά από αποχώρηση της Ελλάδας.
Η Μέρκελ έχει διαφορετική άποψη. Έχει κατά νου το «μεγάλο σύνολο», λένε οι έμπιστοι συνεργάτες της. Η ΕΕ δεν μπορεί να αντέξει τον κλονισμό της δημοκρατίας σε μία χώρα-μέλος της. Επιπλέον, η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ και σημαντικός σύμμαχος στην ανατολική Μεσόγειο – μια περιοχή με αρκετές εστίες κρίσης. Στο «μεγάλο σύνολο» ωστόσο ανήκει κατά την ίδια και η εσωτερική πολιτική. nn