Της Βούλας Μαλαίνου
Τα πολλά χαμόγελα “κόπηκαν” στο Μέγαρο Μαξίμου, διαβάζοντας τη δήλωση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ “άδειασε” τον Μπαράκ Ομπάμα, υποστηρίζοντας ότι “όποιος λέει ότι θα σας ανακουφίσουμε από τα χρέη σας, προσφέρει στην Ελλάδα κακή υπηρεσία”.
Οι “κεραυνοί” του Γερμανού ΥΠΟΙΚ έπεσαν, ενώ η Αθήνα αποτιμούσε ακόμη το ταξίδι του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου και κατά πόσο τα μηνύματα στήριξης, που ο ίδιος έστειλε για χρέος και προσφυγικό, μπορούν να πιάσουν τόπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Την απάντηση έσπευσε να τη δώσει άμεσα ο Σόιμπλε, ο οποίος “γκρέμισε” τις αξιώσεις της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα, στο δρόμο προς το κρίσιμο Eurogroup του Δεκεμβρίου. Σημειώνεται ότι το βράδυ της περασμένης Τετάρτης, ο Ομπάμα, αφότου έφτασε στο Βερολίνο, είχε “μυστικό” γεύμα με την Άγγελα Μέρκελ, ενώ οι δύο τους θα συναντηθούν σήμερα το μεσημέρι, στις 15.15, ώρα Ελλάδος.
Οι Βρυξέλλες από την άλλη αλλάζουν στάση, όχι μόνο σε σχέση με αυτή που κρατούσαν όσον αφορά τους δημοσιονομικούς στόχους του ελληνικού προγράμματος, αλλά διαφοροποιούνται τώρα από τις θέσεις του Βερολίνου. Το ρόλο του “καλού” ενάντια στον “κακό” (Σόιμπλε) ανέλαβε ο πρόεδρος του Eurogroup, ο οποίος άνοιξε “παράθυρο” σε μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, επισημαίνοντας πως στο συμβούλιο των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης τον ερχόμενο μήνα θα τεθούν επί τάπητος τα βραχυπρόθεσμα μέτρα του χρέους, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο και για μακροπρόθεσμα. Σαφώς και η “όπισθεν”, που φέρονται να τραβούν οι Βρυξέλλες, οφείλεται στην επιμονή τους για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο τρίτο μνημόνιο. Το Ταμείο έχει θέσει τους όρους του: ζητεί μειωμένα πλεονάσματα και αστερίσκο για το χρέος, προκειμένου να ενταχθεί στο ελληνικό πρόγραμμα.
Οι αποστάσεις του Γερούν Ντάισελμπλουμ είναι πρωτοφανείς και στέλνουν μήνυμα προσέγγισης στο Ταμείο. Συγκεκριμένα, ο ίδιος δήλωσε από το Λονδίνο ότι αν και το ΔΝΤ είναι ιδιαίτερα απαισιόδοξο για την πορεία της ανάπτυξης στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, ο στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα θα μπορούσε να καταστεί πιο «βιώσιμος».
Επισημαίνεται ότι εάν ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% δεν αλλάξει, τότε η Ελλάδα θα χρειαστεί νέα μέτρα, τα οποία θα πρέπει να ληφθούν, πριν από τη λήξη του προγράμματος, καθώς, σύμφωνα με τον κανονισμό του, το Ταμείο δεν μπορεί να συμμετάσχει σε πρόγραμμα χώρας, ενώ το χρέος της δεν είναι βιώσιμο. Με άλλα λόγια, το ΔΝΤ δεν φαίνεται διατεθειμένο να μεταθέσει άλλη μία φορά στο μέλλον την επίτευξη της βιωσιμότητας του χρέους, όπως έχει κάνει στο παρελθόν.
Η Αθήνα από την πλευρά της περιμένει και προσδοκά, αν και το επικείμενο ραντεβού Ομπάμα-Μέρκελ στο Βερολίνο μάλλον μυρίζει… “μπαρούτι” για την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, η οποία μέσα στο επόμενο δεκαήμερο πρέπει να επιδοθεί σε αγώνα δρόμου, ώστε να κλείσει όλα τα ανοιχτά μέτωπα της αξιολόγησης έως τις 28 του τρέχοντος μηνός.
Ο απερχόμενος πλανητάρχης παρείχε στήριξη μεν ως προς το επίμαχο ζήτημα του χρέους χωρίς δια ταύτα δε, καθώς η θητεία του στο Λευκό Οίκο λήγει και επίσημα στις 20 Ιανουαρίου, όταν η σκυτάλη θα περάσει στον Ντόναλντ Τραμπ, τον πρόεδρο των Ρεπουμπλικανών, που ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει κάνει αναφορά στο ελληνικό πρόβλημα.
Τα πρώτα μηνύματα από τη γερμανική πρωτεύουσα όσον αφορά στην παρέμβαση του Ομπάμα για άμεση ελάφρυνση του χρέους είναι αρνητικά και ξεκάθαρα. Βέβαια, μία γερή “γεύση” θα λάβουμε από το τετ-α-τετ με την κυρία Μέρκελ, για να ξέρουμε, τί μας περιμένει στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, ημερομηνία-σταθμό για την κυβέρνηση, η οποία προσδοκά σε συνολική συμφωνία με τους δανειστές. Πηγές της Μέρκελ το δήλωσαν ανοιχτά. Κόκκινα χαλιά, απίστευτη προβολή, μεγάλες τιμές και προσδοκίες… τζάμπα ο κόπος Ομπάμα, το χρέος δεν θα “κουρευτεί” πριν τις γερμανικές εκλογές.
Ο σκόπελος των Hilton Groups
Οι εξελίξεις αυτές “τρέχουν” παράλληλα με τα λεγόμενα Hilton Groups, όπου πρόοδος, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν έχει σημειωθεί. Τα εργασιακά, η “καυτή πατάτα”, η οποία πέρασε στα χέρια της 31χρονης Έφης Ατσιόγλου, αποτελούν το “κλειδί” για την θετική ή αρνητική έκβαση της αξιολόγησης. Από τη νέα υπουργό Εργασίας κρίνονται τα χρονοδιαγράμματα αι αν αυτά θα επιτευχθούν ή εκτροχιαστούν. Μέχρι στιγμής, πάντως, οι πληροφορίες λένε ότι το “πόκερ” είναι σκληρό. Και δεν είναι μόνο αυτό. Χθες σημειώθηκε εμπλοκή και στα φλέγοντα θέματα του υπουργείου Υγείας, με τον Ανδρέα Ξανθό να μην προσέρχεται καν στο ραντεβού με το κουαρτέτο των δανειστών.
Ανοιχτό “μέτωπο”, το οποίο παρουσιάζει μεγάλη δυστοκία και σημαντικές καθυστερήσεις, είναι και αυτό των αλλαγών στις διοικητικές πυραμίδες των τραπεζών, απειλώντας σοβαρά τη συστημική ευστάθεια. Η ΕΤΕ και το ΤΧΣ δεν έχουν ακόμη ξεπεράσει την κρίση κορυφής, παρά την κυβερνητική “γραμμή” για παραίτηση του Λεωνίδα Φραγκιαδάκη από τη θέση του CEO της Τράπεζας. Στην Εθνική ο κίνδυνος σύγκλησης έκτακτης ΓΣ παραμονεύει, ενώ και στην Πειραιώς το διοικητικό δίδυμο δεν έχει “κλειδώσει” λόγω διαφωνιών στο εσωτερικό του ΔΣ. Σημειώνεται μάλιστα ότι ο διοικητής της ΤτΕ είχε δεσμευτεί προ μηνός στους εκπροσώπους των θεσμών πως οι όποιες τροποποιήσεις θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 30 Οκτωβρίου. Τελειώνει όμως και ο Νοέμβριος…
Σε κάθε περίπτωση-και ενώ την ίδια ώρα η συμφωνία Τουρκίας-ΕΕ απειλείται με ακύρωση δια στόματος Ερντογάν-η κυβέρνηση δηλώνει εξαιρετικά αισιόδοξη ότι θα προλάβει τα χρονοδιαγράμματα και ότι στο τέλος του 2016 ακόμα και ο Μάριο Ντράγκι θα ανοίξει την κάνουλα και θα εντάξει την Ελλάδα στο QE.
Επικοινωνιακό χαρτί, το οποίο προστέθηκε πρόσφατα, είναι σαφώς τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για δυναμική ανάπτυξη 1,5% του ΑΕΠ στο τρίτο τρίμηνο. Πρόκειται για την καλύτερη επίδοση από το 2008, την οποία το Μαξίμου έχει κάνει “σημαία”.
Η οικονομική συγκυρία είναι κρίσιμη και η πολιτική αβεβαιότητα χτυπάει “κόκκινο”. Οι δημοσκοπήσεις φέρνουν στην πρώτη γραμμή τη ΝΔ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη και πολιτικοί παράγοντες κάνουν λόγο για κυβέρνηση εκλογών, σχολιάζοντας τον πρόσφατο ανασχηματισμό. Ένα είναι σίγουρο: η πορεία στο δρόμο για το Eurogroup και οι εξελίξεις-υπάρξουν, δεν υπάρξουν-ως προς το χρέος, θα κρίνουν το αποτέλεσμα.