Της Βούλας Μαλαίνου
Χωρίς δεσμεύσεις στις… αποσκευές του θα επιστρέψει από τις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός, ενώ στην Αθήνα πρεμιέρα έκαναν τα hilton groups με υπερταμείο, εργασιακά και ενέργεια να βρίσκονται στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων Αθήνας-δανειστών.
Το κλίμα στη βελγική πρωτεύουσα ήταν στραβό από την αρχή για τον Αλέξη Τσίπρα, δεδομένου του “αδειάσματος” από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις διαρροές περί πλάτης του Μάρτιν Σουλτς στις διαβουλεύσεις για το χρέος. Και η συνέχεια όμως δεν απέδωσε καρπούς. Οι προσδοκίες, που έχει καλλιεργήσει η αριστερή κυβέρνηση για άμεση επίλυση του χρέους μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους, διαψεύδονται από την απροθυμία των Ευρωπαίων ηγετών.
Στις διαδοχικές του συναντήσεις τόσο με την Άγγελα Μέρκελ όσο και με τον Φρανσουά Ολάντ, ο πρωθυπουργός άκουσε απλά γενικόλογα…, όπως ήταν αναμενόμενο. Κανείς από τους δύο ηγέτες δεν έδωσε “ίχνος” δέσμευσης στο αίτημα του κ. Τσίπρα, ούτε καν από τον Γάλλο “σύμμαχο” της Αθήνας.
Όπως είπε κυβερνητικός αξιωματούχος, μετά το πέρας των επαφών του πρωθυπουργού, οι κκ. Τσίπρας και Ολάντ «συμφώνησαν» ότι πρέπει να διευθετηθεί το επίμαχο ζήτημα του χρέους, διότι έτσι θα δοθεί “σήμ” πως η Ευρώπη λύνει τα προβλήματά της. Μάλιστα, και οι δύο πλευρές μάλιστα επεσήμαναν ότι προϋπόθεση για λύση είναι η άρση της αβεβαιότητας, που προκαλεί η διαμάχη ΔΝΤ-Βερολίνου.
Ο Γάλλος πρόεδρος συναίνεσε επίσης στο ότι η ένταξη της χώρας στην ποσοτική χαλάρωση αποτελεί κρίσιμο μέγεθος για την αποκατάσταση του επενδυτικού κλίματος.
Μια από τα ίδια και στο ραντεβού με την κυρία Μέρκελ. Ωστόσο, η Γερμανίδα καγεκλάριος, παραμένοντας πιστή στη “γραμμή” του Βερολίνου, εξέφρασε την ανάγκη τήρησης των συμφωνιών από όλες τις πλευρές, έτσι ώστε να υπάρξει έξοδος της Ελλάδας στις αγορές.
Παράλληλα, αποφασίστηκε η αποστολή στην Ελλάδα Γερμανών τεχνοκρατών στα θέματα μετεγκατάστασης και ασύλου, προκειμένου να ενισχυθούν οι διαδικασίες παροχής ασύλου στη χώρα.
Για τις επαφές του πρωθυπουργού στο περιθώριο της Συνόδου, πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές έτσι κι αλλιώς κρατούσαν μικρό καλάθι. Το Βερολίνο έχει ξεκαθαρίσει πολλές φορές στην Αθήνα ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν τίθεται θέμα βιωσιμότητας του χρέους, βάζοντας ως προτεραιότητα την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και μάλιστα εντός των συμφωνηθέντων χρονοδιαγραμμάτων. Μέρκελ και Σόιμπλε επιμένουν πως ο σχετικός διάλογος θα ξεκινήσει το 2018, αφότου τελειώσουν και οι γερμανικές εκλογές, που θα διεξαχθούν το Σεπτέμβριο του 2017. Η στάση αυτή της Γερμανίας είναι άκαμπτη, γεγονός που το γνωρίζει η Αθήνα, η οποία έχει ως μόνο «σύμμαχο» το ΔΝΤ, που θέτει ως προϋπόθεση για την ένταξή του στο πρόγραμμα τη ρεαλιστικότητα των δημοσιονομικών στόχων και τη βιωσιμότητα του χρέους.
Η Αθήνα επιδιώκει την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Αυτό προϋποθέτει ελάφρυνση του χρέους, η οποία «αιωρείται», όσο τα παζάρια Βερολίνου και ΔΝΤ δεν καταλήγουν σε μία οριστική λύση. Βέβαια, ο κ. Τσίπραςστην ομιλία του στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ άνοιξε παράθυρο και σε μονομερείς ενέργειες, υπονοώντας ότι εάν δεν διευθετηθεί άμεσα το ζήτημα του χρέους, τότε η αξιολόγηση δεν θα κλείσει εντός των χρόνων, που έχουν οριστεί.
Εδώ παίζεται ο ρόλος του Μάριο Ντράγκι, ο οποίος είναι ο από μηχανής θεός, που μπορεί να άρει το πολιτικό αδιέξοδο. Είναι γνωστό όπως ο «Σούπερ Μάριο» συναινεί στη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, την ώρα που και ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας-ο οποίος βρίσκεται πάντα σε ανοιχτή γραμμή με τη Φρανκφούρτη, επισημαίνει πως οι δημοσιονομικοί στόχοι πρέπει να χαμηλώσουν στο 2% από 3,5%. Ακόμη, ο πρόεδρος της ΕΚΤ στηρίζει το αίτημα της Αθήνας για άμεση λύση στο χρέος, γι’ αυτό και χθες μετά τη συνεδρίαση του ΔΣ της Τράπεζας, κατά την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου, ο ίδιος άνοιξε παράθυρο στη σύνταξη ανεξάρτητης έκθεσης βιωσιμότητα του χρέους από την ΕΚΤ, ενώ μέχρι σήμερα η Φρανκφούρτη υιοθετούσε πλήρως την έκθεση του ΔΝΤ. Αν πράγματι ο Ντράγκι πάρει αυτή την πρωτοβουλία, θα πρόκειται για ιστορική κίνηση ματ, την οποία έχει να επαναλάβει από το 2010. Θα είναι η πυροσβεστική λύση στο πολιτικό αδιέξοδο για το χρέος.
Πάντως, ο «Σούπερ Μάριο» ξεκαθάρισε πως αφότου η ΕΚΤ αξιολογήσει τη βιωσιμότητα, θα εξετάσει και το ενδεχόμενο ένταξης της Ελλάδας στο QE, χαρακτηρίζοντας πρώιμα τα όποια σενάρια, την ώρα που η κυβέρνηση της Αριστεράς έχει κάνει «σημαία» την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης μετά τα Χριστούγεννα.
Τη στιγμή που η κυβέρνηση έχει εκτεθεί σε όλα τα μέτωπα, από τη στιγμή που έβαλε απέναντί τα ΜΜΕ, ύστερα από τα τόσα σκάνδαλα που έχουν ξεσπάσει το τελευταίο χρονικό διάστημα και μετά και τις ραγδαίες εξελίξεις στο ΣτΕ και γενικά στο χώρο της Δικαιοσύνης, ο πρωθυπουργός τα δίνει όλα για μία δέσμευση στο χρέος, έτσι ώστε να κρατηθεί στην εξουσία, ενώ ο κ. Μητσοτάκης «σαρώνει» στις δημοσκοπήσεις, τη στιγμή που τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ «καταποντίζονται».
Ο ίδιος επενδύει πολλά στην επίσκεψη του ΜπαράκΟμπάμα στις 14 και 15 Νοεμβρίου, για την οποία μάλιστα το κυβερνητικό επιτελείο προετοιμάζεται πυρετωδώς. Κατά την κυβέρνηση η επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου είναι ένας σαφές μήνυμα προς την Ευρώπη για ψήφο εμπιστοσύνης στην Αθήνα και για παρέμβαση στις διαβουλεύσεις για το χρέος. Ωστόσο, το Μαξίμου φαίνεται πως έχει περάσει στα ψιλά την επισήμανση του Αμερικανού υφυπουργού Οικονομικών, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ μας είπε πρώτα να τελειώνουμε με τις μεταρρυθμίσεις και μετά συζητάμε για τα περί ελάφρυνσης. Τα διττά μηνύματα από Ουάσινγκτον είναι χαρακτηριστικά των αμερικανικών παιχνιδιών, που παίζονται για το χρέος εδώ και χρόνια και συγκεκριμένα από το 2012, όπου ‘έπεσε στο τραπέζι η πρώτη δέσμευση για «κούρεμα».
Αυτό που θα πρέπει, όμως, να μην ξεχνάμε είναι η ωμή παραδοχή του Ευκλείδη Τσακαλώτου από το βήμα της Βουλής: Αν η ΕΚΤ δεν μας εντάξει στην ποσοτική χαλάρωση, τότε θα πρόκειται για αυτοεκπληρούμενη προφητεία ότι δεν θα πάμε καλά. Εάν μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους η συμμετοχή ή όχι του Ταμείου στο πρόγραμμα δεν έχει αποσαφηνιστεί και η β’ αξιολόγηση ακόμα σέρνεται, τότε η χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με το φάντασμα του πιστωτικού γεγονότος και όπως είχε πει κ ο κ. Τσακαλώτος, καήκαμε!